Arkeoloji nedir?
Arkeoloji geçmiş dönemlerde yaşamış insan topluluklarının yaşayışlarını maddi kalıntılara dayanarak araştıran, belgeleyen ve bundan insanının geçmişine dair bilimsel sonuçlar çıkaran bir bilim dalıdır;esas itibariyle Tarihöncesi Dönem Arkeolojisi, Protohistorya ve Önasya Arkeolojisi ve Klasik Arkeoloji olarak üç anabilim dalı içerir. Ayrıca coğrafyaya ve dönemlere bağlı olarak ortaya çıkmış Mısır Arkeolojisi, Bizans Arkeolojisi, Endüstri Arkeolojisi, Yeniçağ Arkeolojisi gibi daha özel araştırma alanları da vardır.
Kazılarda neler yapılır? Neler bulunur?
Kazılarda insanın geçmişine ait her türlü kalıntı belgelenir. Bu kalıntılar mimari, çanak çömlek, madeni ve taş aletler, kilden yapılan nesneler ve yazılı tabletler yanında, o zamanki doğal ve kültürel çevrenin tümlenmesinde önemli rol oynayan polenler, bitki tohumları ve hayvan kemikleri de olabilir.
Dolayısıyla, bir arkeoloğun başkanlığında yapılan kazılarda, sadece arkeologlar, arkeoloji öğrencileri ile bulunan kalıntı ve malzemenin tümlenmesi ve konservasyonunu sağlayan restoratörler değil; aynı zamanda, coğrafya, jeoloji, jeofizik, paleontoloji, arkeozooloji, paleobotanik, antropoloji gibi diğer bilim dallarından araştırmacıların da yer aldığı kalabalık bir ekip görev yapar. Büyük oranda yaz aylarında yapılan kazılar, günün erken saatlerinden gecenin geç vakitlerine kadar disiplinli bir çalışmayı gerektirir. Sıcak, toz ve diğer doğal etkenler de kazı şartlarını zorlaştırır.
Mezun olduktan sonra iş olanaklarım nelerdir?
Arkeoloji bölümlerinden mezun olanlar, almış oldukları eğitim doğrultusunda çeşitli devlet müzeleri ve özel müzelerde görev alabilmektedirler. Yeterli alt yapı ve donanıma sahip olanlar, şüphesiz akademisyen olarak üniversitelerin arkeoloji bölümlerinde de görev almaktadır. Son senelerde ülkemizde “her ile bir üniversite” sloganı çerçevesinde kurulan birçok üniversitenin bünyesinde arkeoloji bölümleri de açılmış bulunmaktadır.
Özellikle son senelerde inşaat faaliyetlerinin giderek daha bir yoğunluk kazandığı ülkemizde, pek çok bölgede yerel müzeler tarafından kurtarma kazıları gerçekleştirilmektedir. Arkeologlar bu kazılarda sözleşmeli arkeolog olarak da çalışabilmektedir. Halen İstanbul’da sürdürülmekte olan Marmaray Kazıları buna güzel bir örnek oluşturur.
Yabancı dil bilen Arkeologlar gerekli eğitimden geçtikten sonra, turist rehberliği de yapabilmektedirler.
Kazılara nasıl katılabilirim?
Çoğunlukla yaz aylarında yapılan kazılar için öğrenci kontenjanları -ekonomik imkanların arzu edilir seviyede olmaması sebebiyle- sınırlı sayıdadır. Bu nedenle kazılarda yetişmiş elemanlar tercih edilir. Ancak kazı başkanları, yetiştirmek üzere her sene yeni öğrencilere de kazılarında yer vermeye çalışırlar. Kazılara, kazı başkanları ile temas kurarak sonbahar veya erken ilkbahar aylarında müracaat edilebilir.
Kazılara katılmak zorunlu mudur?
Dört yıllık eğitim süresince staj mecburi değildir. Ancak kazılar öğrencinin sadece mesleki yönden yetişmesini sağlamaz;aynı zamanda onlara zorluklara göğüs germeyi öğretir, sorumluluk bilinci ve özgüven aşılar, çevresi ile uyum içinde yaşamayı öğretir;kısacası hayata hazırlar. Böyle bir olanak çok az bilim dalına nasiptir. Doğal olarak mezuniyetten sonra, iş bulma aşamasında, kazılara katılmış olmak kişiye önemli bir avantaj sağlamaktadır.
Derslere devam zorunluluğu var mıdır?
Üniversitemiz lisans eğitim öğretim yönetmeliğinin 17. Maddesi uyarınca öğrenciler teorik derslerin % 70’i ve uygulama derslerinin % 80’ine katılmak zorundadır.